یکی از راه‌های صرفه‌جویی در مصرف منابع انرژی بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین و دستگاه‌های به روز است. اکنون در سراسر دنیا و به‌دلیل بالا‌رفتن میزان جمعیت جهانی که افزایش مصرف انرژی را در پی دارد دستگاه‌های به روز‌تر و دقیق‌تری برای کنترل مصرف انرژی و حتی کاهش مصرف انرژی تولید می‌شوند. در این مطلب به چند دستگاه که در کشورهای مختلف در زمینه کاهش مصرف انرژی تولید شده‌اند، پرداخته خواهد شد.
اخیرا در ایران تلاش‌های ویژه‌ای در زمینه ساخت دستگاه‌هایی برای کاهش میزان مصرف برق انجام گرفته است. سامانه کاهنده مصرف انرژی برای موتورهای الکتریکی توسط صادق واعظ‌زاده، استاد دانشگاه تهران و با همکاری دانشگاه تهران، طی یک سال اخیر طراحی و ساخته شد.موتورهای الکتریکی بزرگ‌ترین مصرف‌کننده برق هستند. این اختراع بین‌المللی، میزان مصرف برق موتورهای الکتریکی تک‌فاز را به‌طور خودکار به حداقل می‌رساند و موجب صرفه‌جویی برق در صنعت و کشاورزی و کاهش سالانه بیش از 25هزار تومان در هزینه برق هر خانوار می‌شود.
ساخت سه شاخه هوشمند در ژاپن
اخیرا یک شرکت ژاپنی به‌منظور کمک به حفظ منابع طبیعی و کنترل مصرف انرژی سه شاخه هوشمندی تولید کرده که میزان مصرف برق را اندازه می‌گیرد. این شرکت برای کسانی که نگران میزان مصرف برق لوازم الکتریکی منزل یا محل کارشان هستند و علاقه‌مند هستند بدانند مصرف برق هر کدام از این دستگاه‌ها دقیقا چه مقدار است، دو محصول جدید هوشمند ارائه کرده است.
سه‌شاخه FX-5204PS و گیت وی FX-5250GW محصولاتی هستند که به‌منظور کمک به کاربران توسط کمپانی ژاپنی فوجیتسو تولید شده‌اند. این سه شاخه و درگاه هوشمند درست مانند محصولات مشابه‌خود عمل می‌کنند، با این تفاوت که شما می‌توانید آنها را از طریق 0/2 USB و کابل اینترنت به کامپیوتر متصل کنید و مصرف دقیق برق هر سوکت را مانیتور کنید. به این ترتیب می‌توانید تصمیم بگیرید که از کدام دستگاه کمتر استفاده کنید تا صورت حساب برق خود را کاهش دهید. عرضه این سه‌شاخه‌ها و درگاه‌های هوشمند با قیمت هزارین(123 دلار) و 45هزار ین (556 دلار) از اواسط آوریل در ژاپن آغاز خواهد شد. تاکنون خبری از زمان عرضه این محصولات به‌صورت سراسری منتشر نشده است.
نمایش مصرف برق توسط سه شاخه هوشمند فوجیتسو (smart power strip) به‌ویژه در محیط‌های کار، کمک مهمی به بهینه‌سازی مصرف انرژی خواهد کرد.
ساخت دستگاه کاهنده مصرف انرژی در هند
در هند نیز تلاش‌هایی جهت ساخت دستگاه‌هایی برای کنترل میزان مصرف برق انجام گرفته است. بر مبنای آخرین اخبار، یک کمپانی در هند دستگاهی طراحی و تولید کرده است که منجر به کاهش مصرف انرژی در سیستم‌های روشنایی می‌شود.
این دستگاه قابل استفاده در ابعاد گوناگون از جمله در روشنایی صنایع، روشنایی خیابان، روشنایی در محیط‌های کاری، دفاتر شخصی، هتل‌ها، مجتمع‌های تجاری، استادیوم‌ها و غیره است. این دستگاه تا ظرفیت 25 کیلوولت آمپر برای سیستم تک‌فاز و تا 800کیلو ولت آمپر در سیستم سه فاز در بازار عرضه شده است.استفاده از این دستگاه کاهش هزینه برق تا 25درصد، کاهش مصرف انرژی در لامپ‌های تخلیه را در پی خواهد آورد.
تکنولوژی لامپ‌های فلورسنت
یک کمپانی تولید‌کننده لامپ در کشور انگلیس، دستگاهی جهت صرفه‌جویی انرژی در لامپ‌های فلورسنت خطی (FTL) به بازار عرضه کرده است.
این وسیله در دو انتهای لامپ قرار می‌گیرد و از طریق دو پین خروجی به منبع تغذیه وصل می‌شود.
براساس ادعای این شرکت با نصب این وسیله در لامپ‌های فلورسنت T8 و T5 ، حدود 65درصد صرفه‌جویی انرژی حاصل می‌شود و تاکنون بیش از یک میلیون از این نوع لامپ به فروش رفته است.
از مزایای این وسیله می‌توان به کاهش هزینه روشنایی، کاهش گاز دی‌اکسیدکربن، بازگشت سریع سرمایه، کیفیت بالای روشنایی، تکنولوژی ثابت و عدم‌تغییر در سیستم سیم‌کشی منبع تغذیه اشاره کرد.
توصیه‌ها برای کاهش میزان مصرف برق
طبق اظهارات مسئولان امور برق کشور، ساعات سراسری اوج مصرف برق در ایران یک ساعت و نیم قبل از اذان مغرب تا 4ساعت بعد از آن است و در مناطق گرمسیر کشور علاوه بر این ساعات در بعدازظهر بین ساعت 14 تا 16 نیز مصرف برق به بالاترین حد خود می‌رسد و توصیه‌های مکرر کارشناسان انرژی بر این است که از حداقل وسایل برقی در این مدت استفاده شود.
یکی از توصیه‌های صورت گرفته درباره لوازم صوتی و تصویری از سوی کارشناسان این است که صرف خاموش بودن دستگاه کفایت نمی‌کند، بلکه باید دستگاه مربوطه خاموش و از برق جدا باشد. در غیراین صورت درصدی از برق مصرفی را این لوازم در حالت آماده به کار (Stand by) به‌خود اختصاص می‌دهند.
کارشناسان بخش انرژی برای کنترل مصرف برق راه‌حل‌هایی را ارائه کرده‌اند که قابل توجه است. بر مبنای این توصیه‌ها بهتر است از لامپ‌های کم مصرف به جای لامپ‌های رشته‌ای استفاده شود، زیرا انرژی مصرفی لامپ کم‌مصرف حدود 20درصد لامپ رشته‌ای و عمر آن 8 برابر لامپ رشته‌ای است.
هنگام خروج از خانه، سیستم‌های سرمایشی خاموش شود و درجه دمای کولرهای گازی دو تکه (اسپیلت) در فصول گرم روی 26درجه تنظیم شود.فعالیت‌های گرمازا مانند شست و شو و اتوکشی در ساعاتی که دمای هوا کمتر است (اول صبح) انجام شود. قرار دادن سایه‌بان روی کولر می‌تواند باعث خنک‌تر شدن خانه شود.
برای استفاده بهینه از یخچال و فریزر درجه ترموستات آن در دمای 3 تا 5 درجه سانتی‌گراد تنظیم شود. نوار درزگیر در یخچال و فریزر به‌طور مرتب بازرسی شده و مواد غذایی گرم، درون یخچال و فریزر قرار نگیرد.با توجه به راهکارهای کاهش مصرف انرژی، خانواده‌ها می‌توانند اقتصاد خانواده و انرژی مصرفی را کنترل کنند. با اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها نیز این توجه ضروری‌تر به‌نظر می‌رسد زیرا با افزایش قیمت انرژی ازجمله برق، هزینه خانوار افزایش می‌یابد و کنترل مصرف و توجه به هشدارهای کارشناسی می‌تواند از زیان اقتصادی خانواده‌ها جلوگیری کند.
